ضیا: اسم ماجرا قطعیه برق توی چین و کم شدن قدرت ماینینگ شبکه‌ی بیت‌کوینه. هش‌ریت شبکه‌ی بیت‌کوین کمتر شده. این ماجرا کلی هم توی رسانه‌ها سر و صدا کرده. شاید روی قیمت هم تونسته تاثیر داشته باشه.

خب مسئله اینه که توی یه استانی توی شین‌جیانگ چین، به خاطر یه مسئله‌ای مرتبط به نیروگاه‌های ذغال سنگ دولت چین یه سری نیروگاه رو خاموش کرده، یه سری بیزینس پر مصرف رو هم خاموش کرده مثل همین فارم‌های ماینینگ که باعث ریزش هش‌ریت شبکه‌ی بیت‌کوین شده. یعنی شبکه‌ی بیت‌کوین مقدار توان پردازشیش کمتر شده.

حالا چرا این مسئله مهمه. به نظر من دلیل اصلی‌ای که این مسئله رو مهم میکنه اینه که هش‌ریت خودش یک معیار و یک شاخص پر سر و صداست. یک شاخص یه مقدار گمراه کننده است. یه شاخصیه که خیلی توضیح نداره و واضح نیست.

در نهایت اینو بگم که هش‌ریت یک شاخصیه که در شبکه‌ی بیت‌کوین در واقع وجود نداره. از تسلسل بلوک‌هایی که پشت سر هم تولید میشه و مدت زمانی که تولید میشن، ما می‌تونیم یک تخمینی بزنیم که چه مقدار هش‌ریت اونجا وجود داره. مثلا ما باید در هر دو هفته 2016 تا بلاک پیدا کنیم. مثلا اگر بگیم به جای 2016 تا بلاک 2000 بلاک پیدا کردیم میگیم هش‌ریت کم شده و اگر مثلا 2030 تا بلاک پیدا کردیم میگیم هش‌ریت اضافه شده که تونسته بلاک‌های بیشتری پیدا کنه، و بعدش شبکه‌ی بیت‌کوین خودش رو تنظیم می‌کنه.

واسه‌ی این که هش‌ریت یه موضوعیه که فهمش خیلی راحت نیست و ربطی به خود شبکه‌ی بیت‌کوین نداره یه مقدار سر و صدا زیاد ایجاد می‌کنه، زیاد بحث پیش میاره. ولی در کل واقعا اتفاق خیلی مهمی نیفتاده.

آیا کاهش هش‌ریت باعث شده که بیت‌کوین امنیتش کم‌تر بشه؟ خیر. ما اصولا با مقدار هش‌ریتی شبکه‌مون امنیت داره. مقدار هش‌ریت که کم‌تر میشه نشون میده که ماینرهای کمتری توی شبکه وجود دارند الان. ولی به معنی این نیست که وقتی هش‌ریت کم‌تر میشه پس تراکنش‌ها الان امن نیست. اصلا موضوع به این یکی ربطی نداره.

اصلا کلا ما یه عدد خاص واسه‌ی این که هش‌ریت شبکه باعث امنیت شبکه میشه یا نمیشه نداریم. یعنی اینجوری نیست که بگیم اگه 100 اگزاهش داشته باشیم الان شبکه امنه. امنیت شبکه‌ی بیت‌کوین اینجوری حساب نمیشه.

ما یه مقدار ماینینگی داریم که اون مقدار ماینینگ در مجموع هر چی که باشه، باید یه قدرتی بیشترش بیاد تا بتونه اتک داپل اسپند انجام بده. در واقع کاهش هش‌ریت شبکه‌ی بیت‌کوین باعث این نمیشه که تراکنش‌هاش شما کمتر امن بشند.

برای همین اگر می‌بینید که یه سری خبر منفی در رابطه با بیت‌کوین بوجود میاد باید یه لحظه به این فکر کنید که اصلا این مسئله چیه، چرا باید منفی حسابش کنیم. اگه درست بهش نگاه بندازیم میبینیم که اصلا منفی نیست.

پس ما در واقع حدود 170-180 اگزاهش داشتیم، گفتند که 50 درصد ریزش داشته. الان اگه چارت‌ها رو نگاه کنیم، بذارید الان من چارت رو این جا باز کنم که ببینید.

pic1

الان این مقدار هش‌ریت شبکه‌ی بیت‌کوینه که مقداری ریزش داشته. ببینید ماکزیممی که ما رسیده بودیم 170-180 تا بود در روزهای اخیر. بعد اومد رسید به 150. توی اخبار می‌گفتند 50 درصد ریزش داشته. ما اگه الان اینجا به صورت آل تایم به چارت نگاه کنیم می‌بینیم که کلا این یه ذره‌ رو ریزش داشته. ولی توی اخبار می‌گفتند 50 درصد ریزش داشته. اگه 50 درصد بود چارت باید تا این وسط‌ها پایین میومد.

چرا پس گفتند 50 درصد ریزش داشته. واسه این که فهم دقیقی از مسئله‌ی هش‌ریت ندارند. هش‌ریت اینجوریه که ما یک تسلسل بلاک داریم، که ما فاصله‌ی بین بلاک‌ها رو می‌سنجیم و توی بازه‌ی دراز مدت فقط می‌تونیم بفهمیم که وضعیت چیه.

ببینید مثلا این بنفش‌ها بلاک‌هایی هستند که ثبت شدند. فاصله‌ی بین اولی و دومی، دومی و سومی، سومی و چهارمی و... این‌ها رو می‌سنجیم و می‌تونیم نتیجه‌گیری کنیم.

pic2

حالا نتیجه‌گیری‌مون باید بر اساس چه بازه‌ی زمانی‌ای باشه. بلاک‌های بیت‌کوین توی یه فرایندی هر 10 دقیقه تولید میشند، در واقع میانگین هر 10 دقیقه. اگر بلاک‌های بیت‌کوین که دارن تولید میشن مثلا به جای 10 دقیقه، 5 دقیقه 5 دقیقه تولید بشن اونوقت این نمودارهای توی بازه‌های زمانی بسیار کوتاه مدت مثلا بازه‌های زمانی چند ساعته نشون میده که هش‌ریت بیت‌کوین بالا رفته. مثلا در طی 6 ساعت اخیر ما 5 دقیقه 5 دقیقه بلاک پیدا کردیم. حالا ممکنه در 6 ساعت بعدی، بلاک‌های ما همه 20 دقیقه 20 دقیقه پیدا بشه که میانگین این دو تا با هم نشون میده که هش‌ریت اصلا تفاوتی نداشته. این یه فرایند بر اساس احتمالاته که در واقع میانگین بلاک‌هایی که پیدا می‌کنیم باید 10 دقیقه باشه.

پس این اخباری که منتشر شد این بود که هش‌ریت بیت‌کوین 50 درصد اومده پایین در صورتی که می‌بینید اینطور نیست.

چون توی بازه‌ی زمانی کوتاه مدت 24 ساعته بررسی کرده بودن دیده بودن چون بلاک‌ها دیر پیدا میشد اومدن گفتند 50 درصد کاهش پیدا کرده ولی در واقع حقیقت اینه که حدود 15 درصد احتمالا ریزش داشته.

اون اتفاقی که افتاد باعث شد که یه منطقه‌ای توی چین که بیشتر ماینینگ فصل خشک بیت‌کوین توی اون منطقه انجام میشه، چون فصل خشک و فصل بارانی دارند توی چین و ماینرها دائم در فصول مختلف جابه‌جا میشند، باعث شد که حدود 15 درصد هش‌ریت ریزش داشته باشه نه 50 درصد.

دلیل اینکه این عددها رو میگن اینه که محاسبه‌ی هش‌ریت شبکه‌ی بیت‌کوین یه چیزیه که توی بازه‌های زمانی بلند مدت باید انجام بشه.

بذارید مثلا یه مثالی بزنم. مثلا اگه از الان تا 3 ساعت دیگه بلاکی پیدا نشه توی شبکه، اونوقت ممکنه مثلا توی همین بازه‌ی زمانی 3 ساعته سایت‌های خبری بیان بگن هش‌ریت شبکه‌ی بیت‌کوین 70 - 80 درصد ریزش داشته. ولی ممکنه بعد از اون 3 ساعت هر 2 - 3 دقیقه یه بلاک پیدا بشه. بر اساس قانون احتمالات کار میکنه و میانگینش هر دو هفته، هر بلاک 10 دقیقه است.

بهترین بازه‌ی زمانی برای بررسی هش‌ریت چقدره؟ هر 1000 بلاک، هر 2000 بلاک. هر هفته یا هر دو هفته. اون موقع ما می‌تونیم با بررسی این تعداد بلاک در این مدت زمان بفهمیم که هش‌ریت بالا رفته یا پایین اومده.

یه نکته‌ای که می‌خواستم در کنار این قضیه اشاره کنم اینه که اگه نوسانات هش‌ریت باعث میشه که شما روی سرمایه‌گذاریتون تغییری ایجاد کنید مثلا به خاطر تغییر هش‌ریت بیت‌کوین می‌خرید یا می‌فروشید، من خیلی بهتون توصیه می‌کنم که حتما در رابطه با پروتکل بیت‌کوین و مسائل مرتبط با بیت‌کوین از لحاظ فنی مطالعات بیشتری داشته باشید، چون هیچ درمانی نیست واسه‌ی این مسئله. سایت‌های زرد خبری این خبرها رو پخش می‌کنند و شما اگه بر اساس همچین چیزهایی تصمیم بگیرید ممکنه صدمه ببینید.

وقتی نسبت بهش آشنایی داشته باشید اگه یه سایت خبری همچین تیتری زد شما خودتون میتونید برید قضیه رو چک کنید ببینید که دروغ میگه یا راست میگه و انقدر درگیر این مسئله نباشید.

یه نکته‌ی جالب دیگه‌ای هم که می‌خواستم اشاره کنم این بود که میان از من می‌پرسند اگر چین بیاد کل ماینرهای بیت‌کوین رو ببنده و همش رو جمع کنه و ماینینگ بیت‌کوین رو ممنوع کنه، اونوقت چه بلایی سر شبکه‌ی بیت‌کوین میاد؟ چه اتفاقی میفته؟ چون بیشتر ماینینگ بیت‌کوین توی چین داره اتفاق میفته.

همین اتفاقی که الان افتاد میفته. یه تعدادی خاموش کردند. هش‌ریت اومد پایین ولی شبکه همچنان داره میره جلو. یه مقداری بلاک‌ها تا مدت دو هفته‌ی آینده کندتر پیدا میشن. یه مقدار تاثیر میذاره روی کارمزدها چون بلاک‌های کمتری پیدا میشن چون تراکنش‌های کمتری پیدا میشه.

و فقط همین. شبکه‌ی بیت‌کوین تعطیل نمیشه، جمع نمیشه. شبکه همچنان امنیت داره و ادامه خواهد داشت.

سوال: یه توضیح در مورد پشت پرده‌ی تراکنش بیت‌کوین بدید. مثلا وقتی از کیف پول تراکنشی انجام میدیم، تراکنش از طریق نود به والت اطلاع رسانی میشه یا ممپول؟ ماینرها میان بلاک رو استخراج می‌کنند و... کلا راجع به این‌ها به ترتیب توضیح بدید.

ضیا: خیلی سوال خوبیه و خوشم اومد خود شخصی که این سوال رو پرسیده خودش جواب رو گفته یعنی خودش به ترتیب دقیق گفته.

خب مراحل چجوری‌اند. اول اینکه تراکنش چیه؟ تراکنش یک فایله. یک فایله که الان استانداردی که بیشتر استفاده میشه رو بهش PSBT میگند. Partially signed bitcoin transactions.

این فایل مثل یک کاغذه که تبدیل به مثلا چک میشه. یعنی این کاغذ به عنوان چک استفاده میشه. شما یه چک داری، روش فرستنده و گیرنده نوشته شده، مبلغ نوشته شده و امضا داره.

دقیقا فایل تراکنش هم همین‌ها رو داره. فرستنده که یعنی آدرس‌های قبلی که باید خرج بشند. مقدار چقدره مثلا 1 بیت‌کوین. گیرنده کیه؟ آدرسی که قراره خروجی تراکنش بهش منتقل بشه.

و امضا. دقیقا امضا هم داریم و خیلی هم مهمه و خیلی هم حساسه. امضاست که مالکیت رو تعیین می‌کنه. شما یه چک رو تصور کنید که امضا نداره. اون چک با یه تیکه کاغذ هیچ فرقی نداره.

پس حالا ما یه چک داریم که امضا داره، فرستنده و گیرنده و مبلغ داره. این‌ها چجوری اتفاق میفتند؟ والت انجامشون میده. والت می‌بینه که آدرس‌های قبلیتون که توشون بیت‌کوین بوده چی‌اند. این‌ها رو ورمیداره میندازه توی سربرگ چک که فرستنده این شخصه.

بعد میگه خروجی کیه؟ اون کسی که میخواد بیت‌کوین رو دریافت کنه. میاد آدرسش رو از شما میگیره و میذاره تو قسمت گیرنده.

دیگه چی می‌مونه؟ مبلغ. مبلغ رو هم وارد می‌کنید و همه‌ی این کارها رو والت واستون انجام میده. وقتی شما تمام این اطلاعات رو وارد میکنید و تایید رو میزنید، این چک ساخته میشه. فایل تراکنش ساخته میشه.

حالا این فایل تراکنش بعدش کجا میره؟ والت شما به یک نود بیت‌کوینی وصله. شما اطلاع ندارید ولی به یه نود بیت‌کوینی وصله. اصلا والت‌ها باید به یه نود وصل باشند که بتونند تراکنش رو بفرستند توی شبکه.

این ارسال میشه توی نود بیت‌کوینی که بهش وصله، حتی می‌تونه نود شخصی خودتون باشه ولی بالاخره یه نود بیت‌کوینی هست. بعد وقتی که تراکنش میرسه به نود بیت‌کوین، پخش میشه توی شبکه.

اون نود تراکنش رو میده به 8 تا، 12 تا، 50 تا نود اولیه‌ای که بهشون وصله، اون نودها هم هر کدوم به 40 - 50 تا نود دیگه میدن تا میره به کل شبکه میرسه.

حالا کجا میره دقیقا این تراکنش‌ها؟ نودها یه قسمتی توی حافظه‌شون دارند به نام ممپول. در رابطه با این هم یه ویدیو ساختم می‌تونید ببینید که تراکنش‌ها چجوری توی ممپول بر اساس نرخ کارمزد چیده میشند.

بعد حالا که رفت نشست توی ممپول، ماینرها هم نود دارن دیگه، تراکنش شما توی ممپول اون‌ها هم هست، ماینر میاد نگاه میکنه میگه بر اساس اولویت کارمزد یعنی کسی که کارمزد بالاتری داده باشه من این تراکنش‌ها رو بر میدارم و یک بلاک رو کاندید ماین شدن می‌کنم واسه‌ی خودم. بهش میگن Candidate Block.

این Candidate Block رو که ساخت شروع می‌کنه به ماین کردنش، که این رو هم توی کانالم توضیح دادم.

بعد از اینکه این اتفاق افتاد و اون بلاک پیدا شد و تراکنش شما جزء اون تراکنش‌هایی بود که توی اون بلاک بود، اونوقت چی میشه؟ تراکنش شما یک کانفرم میشه. اگه 10 دقیقه 20 دقیقه بعدش صبر کنید می‌بینید که میشه دو کانفرم. چون بلاک بعدی روی این بلاک پیدا میشه و بلاک بعدی سه کانفرم، بعدی چهار کانفرم و... .

اون کانفرم اول خیلی مهمه که حتما انجام بشه.

پس این فرآیندیه که یک تراکنش در شبکه کانفرم میشه.